Zespół Szkół Samorządowych im. Jana Pawła II Wielkiego w Załęczu Małym znajduje się w malowniczym zakątku Załęczańskiego Parku Krajobrazowego Gminy Pątnów.
Początkowo jako szkoła podstawowa nie wyróżniała się od innych placówek wiejskich naszego powiatu, czy województwa.
Momentem przełomowym był rok 1994. Jako jedna z nielicznych placówek województwa łódzkiego, Szkoła Podstawowa w Załęczu Małym przystąpiła do sieci Szkół Promujących Zdrowie.
Było to pionierskie wyzwanie zarówno dla uczniów, nauczycieli, dyrektora jak i całego środowiska lokalnego.
Wspólne zmagania uwieńczone zostały włączeniem naszej szkoły do Wojewódzkiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie i doprowadziły do:
- Utworzenia Uczniowskiego Klubu Sportowego z silną sekcją Biegów na Orientację.
- Powstania bloku żywieniowego.
- Działania świetlicy szkolnej.
- Teatru dziecięcego.
- Kółka śpiewaczego pod opieką Towarzystwa Śpiewaczego im. K. Szymanowskiego w Łodzi.
- Orkiestry dętej.
- Organizacji aktywnych form wypoczynku letniego poprzez rajdy rowerowe, wycieczki piesze i autokarowe, organizacja półkolonii w czasie wakacji, wypoczynku podczas ferii zimowych.
- Udziału w Zimowej Akcji Feryjnej „Poszukujemy Wokalnych Perełek”.
- Wielotorowych działań mających na celu profilaktykę jako wypełnienie czasu wolnego poprzez sport, zajęcia pozalekcyjne, warsztaty plastyczne, taneczne, itp.
- Realizacji autorskich programów profilaktycznych.
- Organizacji imprez środowiskowych, tj. Dzień Rodziny, Dzień Babci
i dziadka, choinka szkolna, wigilia, biegi na orientację itp.
- Zdobywania doświadczeń w dziedzinie samorządności poprzez prężnie działający Samorząd Uczniowski.
W 2007roku w wyniku reorganizacji sieci szkół Gminy Pątnów nasza placówka stała się zespołem obejmującym przedszkole, szkołę podstawową i gimnazjum.
Nastąpiła rozbudowa obiektu szkolnego i budowa sali gimnastycznej.
Nowy rok szkolny 2009/2010 rozpoczęliśmy w nowo oddanym obiekcie wyposażonym w sprzęt szkolny i sportowy,
a codziennej nauce i pracy przyświeca motto Jana Pawła II, które brzmi: „Przyszłość zaczyna się dzisiaj, nie jutro”.
Walczymy o edukację, o przyszłość dzieci ze środowiska wiejskiego. Dlatego diagnozujemy zainteresowania i potrzeby naszych uczniów, rozbudzamy je i tworzymy podstawy do wszechstronnego rozwoju poprzez koła zainteresowań i realizację projektów unijnych.
Efektem tych oddziaływań są wysokie wyniki na sprawdzianie naszych uczniów po klasie VI i na egzaminie gimnazjalnym (średnia wyników z ostatnich lat jest wyższa od średniej krajowej). Z własnej inicjatywy włączamy się w różnego rodzaju akcje
i programy. Otrzymaliśmy tytuł i certyfikat „Szkoła z klasą” oraz „Akademia szkoły z klasą”. Jako prężnie działający zespół szkół angażujemy się w pisanie licznych projektów edukacyjnych, propagujących idee Szkoły Promującej Zdrowie, które cieszą się uznaniem środowiska oświatowego. Nasze projekty ściśle wiążą się z miejscem, w którym żyjemy, np.: „Rzeczpospolita Internetowa” i „Nowy Impuls” realizowane w latach 2006 – 2008 służyły uaktywnieniu społeczeństwa Załęcza Małego.
W wyniku tych działań na terenie wsi powstały trzy gospodarstwa agroturystyczne.
Uruchomiono wypożyczalnię sprzętu turystycznego (kajaki, rowery) oraz utworzono punkt informacji turystycznej.
Wytyczono po dwa szlaki rowerowe i piesze na terenie Załęczańskiego Parku Krajobrazowego.